ALT ISLATMA (Enuresis)

Çocuğunun altını ıslatmasından birçok aile şikayetçidir. Bu durum hem aileye hem de çocuğa büyük sıkıntı vermektedir. Çocuklar genellikle, 2-3 yaşlarına kadar yani mesane kontrolü sağlanıncaya kadar geceleri altlarını ıslatırlar. İdrarın istemeden kaçırılması, çocuğun idrar ve dışkı kontrolünü kazandığı 4-5 yaşından sonra oluyorsa "enuresis" adını alır.

Enuresis, çocuk ve anne baba için ciddi bir sorun olduğundan en sık karşılaşılan ve önemli davranış bozukluklarındandır. Bu durum çocuk ve ergenlerin kendisine duyduğu güveni de etkiler. Bu sorun ergenliğe kadar da devam edebilmektedir. Enuresis, erkeklerde kızlara oranla daha fazla görülmektedir.

Enuresis iki şekilde görülebilir. Gece alt ıslatma sorunu çocuğun doğumundan başlayarak sürekli var ise "birincil enuresis" tir. Tuvalet eğitimine gereken önemin verilmemesinden kaynaklanabilir ve zamanla ortadan kalkabilir. Anne-babalar bu durum karşısında sabırlı ve hassas davranmalıdırlar. Çocuk tuvalet alışkanlığını kazandıktan sonra sorun ortaya çıkarsa "ikincil enuresis" tir. Bu durum çok farklı sebeplere bağlı olabilir. Çocuğun yaşadığı stres, yeni kardeşin doğumu, okula başlama, taşınma, sevilen birinden ayrılma, şiddete maruz kalma gibi nedenlerle alt ıslatma davranışı görülebilir.

Çocuğunuz, 4-5 yaşını doldurmuş ve hala geceleri altını ıslatıyorsa öncelikle biyolojik yapısında bir problem olup olmadığı araştırılmalı yani organik kontrolleri yapılmalıdır. İdrar torbasında darlık, böbrek hastalıkları, omurga bozuklukları vb. alt ıslatma sorunlarına neden olabilmektedir. Ebeveyn çocuğa tüm bu kontrolleri yaptırdıktan sonra herhangi bir problem çıkmamışsa, psikolojik destek sağlanmalıdır. Çocuk bir psikoloğa ya da çocuk psikiyatristine götürülmelidir.

Alt ıslatmada az da olsa kalıtımın etkisi vardır. Alt ıslatma sorunu olan çocukların önemli bir kısmında derin uyku gözlenmiştir. Özellikle gecenin ilk kısmında uyandırılmaları zor olmuştur. Stresli ve gergin uyuyan çocuklarda da alt ıslatma olasılığı artar. Stresli ve gergin olan çocuk kas kontrolünü sağlayamaz. Uyku öncesinde herhangi bir nedenden dolayı üzülen, sinirlenen çocuğun kasları kasılacak ve uykuyla bu tamamen gevşeyecektir. Bunun sonucunda idrar kaslarının kontrolünü kaybedecektir. Böylece çocuk uyku esnasında kendini sıkamayacak ve altını ıslatacaktır. Anne babalar eğer çocuklarının sorunlarının olduğunu tahmin ediyorlarsa, uykuya dalmadan önce ona kitap okuyarak ya da sevdiği ninnileri söyleyerek onu rahatlatmalıdır.

Tedavide, öncelikle soruna neden olan faktör belirlenmelidir. Organik nedenler araştırılmalıdır, uyku ağırlığı giderilmelidir. Psikolojik kökenli sorunlar için psikolojik tedavi yoluna gidilmeli ve ruhsal çatışmalar önlenmelidir. Bu süreçte çocuğa mesane eğitimi verilmelidir. Çocuk psikiyatristi tarafından gerekli görülürse ilaç tedavisine başlanmalıdır. Çocuğa yapılan tedavinin yanında ebeveyne yönelik uygulamalar da yapılmalıdır. Aile içi çatışmalar önlenmeli, çocuğa karşı tutumlarıyla ilgili aile bilgilendirilmelidir. Tüm bunların sonucunda unutulmamalıdır ki enuresis önemli bir davranış sorunudur ve tedavisi geciktirilmemelidir.