Çocuklar için 0–6 yaş arası dönem; gelişimin en hızlı olduğu, duygu ve davranışların şekillenmeye başladığı çok kritik bir dönemdir. Çünkü çocuklar; sevmeyi, sevilmeyi, yeteneklerini keşfetmeyi, sağlıklı iletişim kurmayı, karşısındakinin sınırlarına saygı göstermeyi ya da karşısındakine “ hayır” demeyi bu dönemde öğrenir. Çocuğun özerkleşmeye ve anne babasından bağımsız bir birey olmaya başladığının sinyallerini vermesi de bu dönemde başlar. Kendi tercihlerini dayattığı ve pek çok şeyi kendisinin tek başına yapabildiğini kanıtlamaya çalıştığı bu dönemde, çocuklarda “inatçılık” davranışı görülebilir. Anne babanın bu dönemde sergileyeceği tutum ve davranışlar, vereceği tepkiler, çocukta “inatçılık” özelliğinin kalıcı olup olmayacağının da en önemli belirleyicisidir. 

0-6 Yaş Dönemi Çocuklarla İlgili Anne Babalara Öneriler

• Ailenin ortak bir disiplin anlayışında olması, anne ile baba arasında ikilem yaşanmaması çok önemlidir. Annenin “evet” dediği konuda babanın “hayır” demesi, çocuğu belirsizliğe ve kararsızlığa doğru sürükler.

• Soğukkanlılığın korunması, çocuğa “kararlılık” mesajı verir ve çocuğun direncini azaltır. Çocuğunuza: “Karşında değil, yanındayım; ama aynı zamanda senden daha kararlıyım” mesajını iletirseniz, inatla bir yere varamayacağını anlayacaktır.

• İstediği şeyi niçin yapamayacağınızı net ve kısa bir şekilde açıklayıp onu ikna etmeye çalışın ve bu durumdan dolayı ne kadar üzgün olduğunuzu dile getirirseniz o da sizi anlamaya başlayacaktır.

• “Hayır” dediğinizde, çocuk ne yaparsa yapsın kesinlikle kararınızı değiştirip “evet” dememek büyük önem taşır. Başta “hayır” dedikten sonra pes edip “ evet” derseniz, çocuğunuza, ağlayıp inatla ısrar ederek istediği şeyi yaptırabileceği mesajını vermiş olursunuz.

• Her şeye rağmen sizinle inatlaşmaya devam ediyorsa dikkatini başka yöne çekmeye çalışın. Ona seçenekler sunarken emir cümleleri kullanmamaya özen göstermelisiniz. Örneğin “Uyku zamanı geldi, haydi yatağına!” demek yerine; “Bu gece sana uyumadan önce hangi kitabı okumamı istersin?” gibi sorular sorarak onun fikirlerini önemsediğinizi gösterirseniz o da bu seçenekler arasında tercih yaparak inadından vazgeçebilir.

•  İnatçılık davranışının ortaya çıkmaması için çocuğu belli sınırlar içinde özgür bırakmak gerekir. Örneğin, çocuğunuz giyeceği giysileri kendi seçebilir, kendi kendine yemek yiyebilir. Bunları yapmasına fırsat vererek özgüvenini de desteklemiş olursunuz.

• Çocuğunuzun sizinle yeterince zaman geçirmesini sağlamanız, onu kişilik gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Yapılan araştırmalara göre, babalarından yeterince ilgi görmeyen çocuklarda inatçılık davranışı daha güçlü olarak görülebiliyor.

   Bazen kullandığınız bütün yöntemler etkisiz kalabilir, böyle durumlarda, bir uzmandan psikolojik destek almanız sizi ve çocuğunuzu rahatlatacaktır.